Terapia pracoholizmu
Uzależnienie od pracy, czyli pracoholizm to obsesyjne zaangażowanie w pracę przy jednoczesnym stawianiu sobie przez nierealistycznie wysokich wymagań, podporządkowaniu pracy całego swojego życia. Pracoholizm powoduje negatywne konsekwencje społeczne, psychologiczne oraz zdrowotne.
Jak rozpoznać, czy Twój przypadek wymaga terapii pracoholizmu? Dowiedz się, czy jesteś po prostu entuzjastą swojej pracy, czy być może Twoje zaangażowanie w pracę to już uzależnienie.
Objawy wymagające zastosowania terapii pracoholizmu
Czujesz, że praca stała się Twoim głównym celem w życiu? Nie potrafisz przestać o niej myśleć? Nie odpoczywasz, żyjesz w pośpiechu i stresie, masz kłopoty ze snem, kiepsko się odżywiasz, bo nie masz czasu i energii na zadbanie o swoje posiłki? Typowe objawy pracoholizmu to:
- Praca stała się jedynym sensem Twojego życia – nie rozmawiasz o swoich uczuciach, zainteresowaniach czy wspomnieniach, jedynym tematem rozmów i myśli jest praca, która według Ciebie określa to, kim jesteś.
- Nie możesz przestać pracować – regularnie przynosisz pracę do domu, masz dziesiątki nadgodzin, pracujesz w weekendy, nie przestajesz myśleć o pracy, nie korzystasz z urlopu – nawet jeśli oficjalnie go bierzesz to i tak przeznaczasz na pracę lub podnoszenie kwalifikacji.
- Nie radzisz sobie z czasem wolnym – w tych nielicznych momentach, kiedy nie pracujesz, pojawiają się dziwne symptomy, które mijają po powrocie do pracy. W trakcie urlopu lub w weekendy czujesz, że nie wiesz, co ze sobą zrobić, odczuwasz niepokój i lęk czujesz się winny, że nie pracujesz.
- Nie masz potrzeby poświęcania czasu rodzinie i przyjaciołom, a jeśli to robisz, to i tak martwi Cię, że w tym czasie nie pracujesz. Nie masz zainteresowań ani hobby poza pracą, nie uprawiasz sportu, urlop traktujesz jak stratę czasu.
- Boisz się porażki – porażka Cię przytłacza i paraliżuje, dlatego robisz wszystko, by jej zapobiec. Z tego powodu stale dążysz do perfekcji, wciąż coś udoskonalasz i poprawiasz. Paradoksalnie wysokie wymagania, jakie sobie stawiasz, bardzo często prowadzą do porażki – nikt, nawet Ty, nie jest w stanie udźwignąć takiego nagromadzenia obowiązków.
- Nigdy nie czujesz się dumny z wykonanej pracy.
Czujesz się niezastąpiony/-a – stale kontrolujesz pracę innych, gdyż nie ufasz ich kompetencjom. Boisz się, że inni pracownicy nie dadzą sobie rady i popełnią błędy, dlatego bierzesz na siebie ich obowiązki i nie pozwalasz sobie na urlop.
Czujesz, że to o Tobie mowa? Zgłoś się na konsultacje psychoterapeutyczne. Pomożemy Ci znaleźć równowagę pomiędzy pracą i życiem prywatnym.
Negatywne konsekwencje pracoholizmu:
- Podwyższony poziom stresu wynikający z przemęczenia i stawiania sobie zbyt wysokich wymagań i zagrożenie wszystkimi chorobami powiązanymi ze stresem: chorobami układu krążenia, nerwica lękową, depresją, chorobami układu pokarmowego.
- Wyższe ryzyko wypalenia zawodowego.
- Trudności w relacjach z najbliższymi, rodziną, przyjaciółmi, którzy czują się zaniedbani, pozostawieni sami sobie. Generowanie konfliktów z małżonkiem, rodzicami czy dziećmi.
- Brak zrozumienia, poczucie osamotnienia, żal często prowadzą do rozwodu.
- Utrata bliskich znajomych i przyjaciół.
- Niewłaściwe relacje w pracy – nadmierna potrzeb kontrolowania pracy innych, konfliktowość.
- Obniżenie efektywności zawodowej na skutek przemęczenia i nadmiernego stresu prowadzące do częstego popełniania błędów, rozkojarzenia, brak zaangażowania, trudności z obsługą klientów, konfliktów między współpracownikami, oporu wobec zmian.
Przyczyny wystąpienia pracoholizmu
Pracoholizm może dotknąć wszystkich – od dyrektora firmy po gospodynię domową. Choć objawy mogą być podobne, to źródeł pracoholizmu jest wiele:
- Przyczyny społeczne – Normy społeczne nakazujące odnoszenie sukcesów zawodowych, rozwój zawodowy, osiągani wysokiego statusu materialnego. Potrzeba realizacji mitu człowieka sukcesu, czyli osoby, która wiele osiągnęła, ma dobrze płatną pracę, zrobiła karierę i stać ją na realizowanie własnych potrzeb. Realizując ten mit zapominamy o innych potrzebach. Może to być również obawa przed utratą pracy, a co za tym idzie osiągniętego do tej pory statusu.
- Wyjątkowo ciekawa, ekscytująca praca – Zdarza się, że trafiają do nas klienci wykonujący angażującą, pasjonującą pracę, która wciąga ich tak bardzo, że nie są w stanie odpocząć, w domu są już tak wyczerpani, że nie mają energii na relacje czy jakiekolwiek aktywności. Są to na przykład wysokiej klasy informatycy, artyści, menadżerowie wysokiego szczebla.
- Trudności w relacjach osobistych – Często pracoholizm może być sposobem na ucieczkę od problemów osobistych, lęku przed autentyczną bliskością w związku prywatnym czy od nierozwiązanych problemów wewnętrznych.
- System przekonań i wartości – Ofiarą pracoholizmu często padają osoby nadmiernie obowiązkowe i ambitne. Zwłaszcza, jeśli mają za sobą historię sukcesu zawodowego osiągniętego dzięki pracowitości czy wyjątkowo wysokim kompetencjom. Zdarza się, że kiedy znajdą się w warunkach, w których pracodawca zwyczajnie wykorzystuje ich pracowitość nadal próbują pracując ponad miarę zasłużyć na uznanie, nie dostrzegając, że są cynicznie wykorzystywani.
Czego możesz spodziewać się po terapii pracoholizmu?
Choć pracoholizm często społecznie uznawany jest za pozytywne uzależnienie, to należy pamiętać, że podobnie jak alkoholizm czy narkomania może mieć bardzo negatywne skutki społeczne i zdrowotne. W skrajnych przypadkach pracoholizm może nawet doprowadzić do śmierci, dlatego nie należy bagatelizować jego symptomów. Jeśli czujesz, że ten problem dotyczy Ciebie lub kogoś z Twoich bliskich, zwróć się o pomoc do psychoterapeuty.
W zależności od źródła pracoholizmu pracujemy różnorodnymi metodami, zawsze jednak dzięki niej uzyskasz:
- Akceptację samego siebie – pomożemy Ci odzyskać pewność siebie i poczucie własnej wartości bez konieczności stałego udowadniania tego poprzez pracę.
- Jasne nazwanie problemu, zrozumienie i akceptację jego skutków i przyczyn.
- Zbudowanie właściwego stosunku do pracy – terapia pracoholizmu uwolni Cię od zgubnego poczucia, że jesteś niezastąpiony/-a. Nauczysz się pracować w zespole, ufać kompetencjom innych pracowników i zachowywać zdrową proporcję pomiędzy życiem prywatnym a zawodowym.
- Wyrobienie umiejętności cieszenia się czasem wolnym i odpoczywania – dzięki terapii pracoholizmu odzyskasz radość ze spędzania czasu z najbliższymi. Znów z przyjemnością wrócisz do zainteresowań pozazawodowych.
Jeśli praca jest całym Twoim światem, to prędzej czy później przyniesie to negatywne konsekwencje. Psychoterapia pracoholizmu może ochronić Cię przed jego jego skutkami i pomóc odzyskać równowagę.