Tendencja do popadania w konflikty. Czym jest wysoko konfliktowa osobowość?
Problemy osobowościowe wiążą się najczęściej z utrwalonymi przez lata zachowaniami i gromadzonymi doświadczeniami. Osobie dotkniętej zaburzeniami osobowości trudno odnaleźć się w świecie, a tym bardziej wejść w normalne i zdrowe relacje z innymi ludźmi.
Wysoko konfliktowa osobowość
Wysoko konfliktowa osoba (ang. HCP – High Conflict Personality) cechuje się zaburzeniami osobowości typu B (zaburzenia antyspołeczne, borderline, histrioniczne, narcystyczne). Charakteryzuje ją zmienność, potrzeba eksponowania stanów emocjonalnych w dramatyczny sposób oraz nadmierna ekspresja emocjonalna. U osoby wysoko konfliktowej zachowania z różnych kategorii mogą się przeplatać. Wtedy taką osobowość diagnozuje się jako osobę z zaburzeniami osobowości inaczej nieokreślonymi.
Podobnie jak w przypadku wielu innych zaburzeń psychicznych, tak i w przypadku wysoko konfliktowej osobowości trudno wyjaśnić, gdzie zaburzenie ma swoje źródło. Przypuszcza się, że osoby charakteryzujące się konfliktową osobowością, mogły być zaniedbywane lub wykorzystywane we wczesnym dzieciństwie. Zaburzenia nie łączy się jednak z predyspozycjami genetycznymi czy psychologicznymi. Choć temperament może predestynować do zachowań wysoce konfliktowych, również nie uważa się go za głównego „winowajcę” zaburzenia. Największe znaczenie w rozwoju trudnej osobowości przypisuje się niepewnym lub przerwanym relacjom przywiązania w okresie dzieciństwa. Stąd też tendencja do nasilania objawów zaburzenia w takich sytuacjach jak rozwód, rozstanie z partnerem, konflikty w relacji.
Tendencja do popadania w konflikty i cechy charakterystyczne HCP
Osoby wysoko konfliktowe łatwo wchodzą w konflikty z innymi i w każdym konflikcie szukają dla siebie nagrody. HCP staje się centrum każdego sporu i traktuje kłótnie i awantury jako normalny i oczekiwany sposób zachowania w relacji z innymi. W pewnym momencie to konflikt staje się najważniejszym aspektem relacji między dwojgiem ludzi. HCP należą do mistrzów eskalowania konfliktów i obwiniania innych. Sami niechętnie biorą odpowiedzialność za swoje czyny i kiedy tylko się da, obwiniają cały świat za swoje błędy, problemy i niedociągnięcia. Wysoko konfliktowe osoby mają skłonność do zachowań agresywnych, lubią kontrolować innych, są nad wyraz emocjonalne i nieufne. Siebie postrzegają jako ofiary, dlatego z każdego konfliktu chcą wyjść obronną ręką. Stąd tendencja do ciągłego popadania w konflikty, nawet z obcymi osobami (w sklepie, w pracy, na spotkaniu ze znajomymi).
HCP mają trudności z empatycznym zachowaniem i dostrzeganiem potrzeb i odmienności innych ludzi. Świat widzą w biało-czarnych barwach. Ktoś albo jest według nich zły, albo dobry. Zależy to oczywiście od tego, w jaką interakcję wszedł z wysoko konfliktową osobą. Jeśli ktoś „zawinił”, będzie postrzegany jako zły i niegodny uwagi. Należy więc odizolować go od siebie i pozbawić miejsca w swoim życiu. Tak właśnie działają HCP.
Terapia dla osób wysoko konfliktowych
Osobom wysoko konfliktowym poleca się najczęściej indywidualną lub grupową psychoterapię. W leczeniu stosuje się różne rodzaje terapii, w tym również podejście terapeutyczne w nurcie Gestalt. Choć farmakologia nie należy do leczenia pierwszego wyboru, stosuje się ją u pacjentów cierpiących dodatkowo na inne psychiczne problemy, jak np. na zmiany nastroju.
Osoba wysoko konfliktowa podczas terapii ma nauczyć się normalnego funkcjonowania w relacjach z innymi ludźmi. Jej bliskim również poleca się terapię, która służy zrozumieniu zachowań swojego partnera, dziecka czy swojej żony i przyswojeniu nowych, produktywnych metod interakcji.
http://www.mediate.com/articles/eddyB6.cfm
http://www.pchtreatment.com/what-we-treat/high-conflict-personality/